آروماتیک چیست؟

 

شرکت های شیمیایی تولید کنندگان و تامین کنندگان پیشرو گروه پتروشیمی ها به نام “آروماتیک” هستند. که شامل بنزن، تولوئن و زایلن است. این مایعات بی رنگ با بوی مشخص. پیش سازهای شیمیایی مهم یا “بلوک های سازنده” هستند. که می توانند به بسیاری از واسطه ها و پلیمرهای مورد نیاز برای تولید طیف گسترده ای از محصولات روزمره تبدیل شوند.

آروماتیک ها برخی از بلوک های ساختمانی اساسی صنعت پتروشیمی مدرن را فراهم می کنند. پوشاک، بسته بندی، رنگ، چسب، کامپیوتر، سی دی و دی وی دی ها، وایت برد و راکت تنیس از جمله محصولاتی هستند. که به آروماتیک ها متکی هستند.

در زیر به برخی از آروماتیک های پر مصرف اشاره داریم:

بنزن:

بنزن از دو منبع اصلی استخراج می شود:

 بنزین پیرولیز (pygas)، که محصول مشترک تولید اتیلن است.

 ریفرمیت، یک جریان پالایشگاهی حاصل از فرآیند اصلاح کاتالیزوری مورد استفاده در تولید بنزین. بنزن را می توان از تولوئن نیز بدست آورد.

بنزن به طور گسترده در بسیاری از بخش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جایی که با سایر مواد شیمیایی اصلی (مانند اتیلن یا پروپیلن) برای تولید کالاهای مصرفی بی‌شماری ترکیب و پردازش می‌شود:

• لباس،
• بسته‌بندی،
• رنگ‌ها،
• چسب‌ها،
• تخته سه لا،
• روکش‌های کامپیوتر،
• دیسک‌های فشرده،
• رنگ‌ها،
• مواد شیمیایی کشاورزی،
• دارویی و بسیاری دیگر.

بزرگترین مشتق خروجی برای بنزن، اتیل بنزن است. یک واسطه مورد استفاده در تولید استایرن، که بیشتر به موادی مانند پلی استایرن تبدیل می شود.

بنزن همچنین به طور گسترده ای برای تولید کومین استفاده می شود. که به نوبه خود منجر به فنل می شود. که جزء رزین ها و چسب های فنلی است. سیکلوهگزان، پیش ساز کاپرولاکتام و اسید آدیپیک، هر دو در نایلون استفاده می شود. و آنیلین، ماده مورد نیاز برای تولید متیلن دی فنیل دی ایزوسیانات (MDI) که در یورتان ها و سایر کاربردهای تخصصی استفاده می شود.

 

 

 

 

تولوئن:

تولوئن از جریان های تولید بنزین استخراج می شود. و بنابراین در مقادیر بسیار زیاد به یکی از سه درجه خلوص تولید می شود: TDI، نیتراسیون و تجاری.

تولوئن درجه TDI برای ساخت ایزوسیانات ها استفاده می شود. که با پلی ال ها در ساخت پلی یورتان ها ترکیب می شوند. به نوبه خود، پلی یورتان ها در طیف گسترده ای از کالاهای مصرفی مانند:

• فوم برای مبلمان و ملافه،
• پوشش کف و مبلمان،
• مسیرهای ورزشی مصنوعی،
• لباس های اسکی
• لباس های تفریحی ضد آب استفاده می شوند.

تولوئن درجه نیتراسیون به عنوان حلال و همچنین در تولید فنل به ویژه در اروپا استفاده می شود.

هم نیتراسیون و هم گریدهای تجاری به عنوان خوراک در فرآیند هیدرودآلکیلاسیون، که تولوئن را به بنزن تبدیل می کند. و در فرآیند عدم تناسب، که تولوئن را به بنزن و زایلین تبدیل می کند. استفاده می شود.

تولوئن فراریت کمی دارد. که آن را به یک اکتان افزاینده خوب برای مخلوط کردن بنزین تبدیل می کند.

زایلین:

زایلن ، پارا زایلن، ارتو-گزایلن و متا زایلن – از پالایش بنزین استخراج یا تقطیر می شوند. آنها همچنین می توانند از تولوئن با استفاده از فرآیند عدم تناسب تولید شوند. زایلین عمدتاً به صورت جریان مخلوط عرضه می‌شود. اگرچه فرآیندهای مختلفی برای جداسازی ایزومرهای فردی برای مصارف نهایی خاص استفاده می‌شود.

پارازایلن در درجه اول به عنوان ماده اولیه اسید ترفتالیک، یک جزء کلیدی در رزین های پلی اتیلن ترفتالات (PET) استفاده می شود.

 اورتوزایلین در پلاستیک ها، داروها و رنگ ها استفاده می شود.

زایلین های مخلوط را می توان به عنوان حلال و در صنایع چاپ، لاستیک و چرم استفاده کرد. آنها همچنین یک جزء بنزینی مطلوب هستند. اما کمتر از تولوئن مخلوط می شوند. زیرا تقاضای بیشتر و ارزش بیشتری در کاربردهای شیمیایی آنها وجود دارد.

نقاط قوت کلیدی در آروماتیک ها:

• قابلیت های تولید و عرضه جهانی
• دسترسی به مواد اولیه کلیدی در گروه شل
• تولید بزرگ، کارآمد و یکپارچه
• محصولات با خلوص بالا

 

 

 

 

 

 

نگارنده: مهناز معصومی راد

منبع: https://www.shell.com