مواد شیمیایی مورد استفاده در پزشکی
در مقاله قبل درباره مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت پزشکی صحبت کردیم. امروز نیز قصد داریم بقیه مواد شیمیایی مورد استفاده در این صنعت را به شما معرفی کنیم.
با ما همراه باشید….
-
شیرین کننده
افزودن شیرین کننده ها و طعم دهنده ها معمولاً فقط برای قرص های جویدنی، مکنده، باکال، زیر زبانی، جوشان و سایر قرص هایی است که برای تجزیه یا حل شدن در دهان در نظر گرفته شده است.
شیرین کننده هایی که ممکن است به فرمول دارویی اضافه شوند، شیرین کننده طبیعی یا مصنوعی هستند. نمونه هایی از شیرین کننده های طبیعی عبارتند از مانیتول، لاکتوز، ساکارز و دکستروز. در عین حال شیرین کننده های مصنوعی که ممکن است در صنعت داروسازی اضافه شوند ساخارین، سیکلامات و آسپارتام هستند.
ساخارین 500 برابر شیرین تر از ساکارز است، طعم آن در انتها تلخ است و سرطان زا است، همانطور که سیکلامات نیز سرطان زا است. آسپارتام 180 برابر شیرین‌تر از ساکارز است، اما در شرایط مرطوب پایداری کمتری دارد، بنابراین نمی‌توان آن را با اجزای مرطوب‌کننده استفاده کرد.
-
مواد نگهدارنده
نگهدارنده ها مواد شیمیایی طبیعی یا مصنوعی هستند که به محصولات مختلف اضافه می شوند تا از تجزیه میکروبی جلوگیری کنند. نگهداری فرآیندی برای جلوگیری یا مهار رشد میکروبی است. در صنعت داروسازی، نگهداری معمولاً با افزودن مواد نگهدارنده به فرآورده دارویی انجام می‌شود که هدف اصلی آن به حداقل رساندن رشد میکروبی است (مانند تهیه خوراکی، موضعی و غیره)، یا همچنین می‌تواند رشد میکروبی را کاهش دهد (مانند فرآورده‌های استریل مانند فرآورده‌های استریل). آماده سازی تزریق).
برخی از عواملی که در انتخاب مواد نگهدارنده دخیل هستند توجه به غلظت، PH، طعم، بو و حلالیت مواد نگهدارنده است. در برخی از محصولات، مانند شربت، محصول ذاتاً با غلظت بالایی از قند موجود در آن نگهداری می شود که در آن شکر به عنوان یک نگهدارنده اسمزی نیز عمل می کند.
با این حال، در اکثر آماده سازی ها، نگهدارنده های مناسب باید انتخاب شوند و در واقع برای اطمینان از پایداری شیمیایی یا فیزیکی محصول دارویی در نظر گرفته شوند. ویژگی های نگهدارنده مورد استفاده نباید سمی، پایدار، سازگار و ارزان بوده و طعم، بو و رنگ قابل قبولی داشته باشد. علاوه بر این، مواد نگهدارنده باید در برابر انواع باکتری ها، قارچ ها و مخمرها نیز موثر باشند.
در اینجا نمونه هایی از مواد نگهدارنده که ممکن است در داروها استفاده شوند، آورده شده است:
- بنزالکومنیوم کلرید
- بنکسیل الکل
- ستیل تری متیل آمونیوم بروماید
- کورهگزیدین گلوکونات
- ایمیدازولینیل اوره
- نیترومرسول
- فنل
-
آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها یکی از مواد اضافی هستند که معمولاً به آماده سازی های دارویی برای بهبود پایداری فیزیکی و شیمیایی محصولات دارویی اضافه می شوند. آنتی اکسیدان ها برای به حداقل رساندن فرآیندهای اکسیداتیو که در برخی داروها یا مواد جانبی که در معرض اکسیژن یا در حضور رادیکال های آزاد هستند، اضافه می شوند. این فرآیند اکسیداسیون به این دلیل رخ می دهد که توسط نور، دما، غلظت یون هیدروژن، وجود فلز کمیاب یا ماده پراکسید کاتالیز می شود.
برخی از ترکیبات حساس به اکسیداسیون هستند مانند روغن ها / چربی های غیر اشباع، با گروه های آلدهیدی یا فنلی، رنگ ها، طعم دهنده ها، شیرین کننده ها، پلاستیک ها و لاستیک که در ظروف برای محصول نهایی استفاده می شود.
اکسیداسیون می تواند در تغییر طعم، ظاهر، بارش، تغییر رنگ ناخوشایند یا حتی از دست دادن جزئی قدرت ظاهر شود. در مورد بسیاری از رایحه‌های متمایز تولید شده از اکسیداسیون خودکار اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن‌ها و چربی‌ها، اصطلاحی نامطلوب ذکر شده است و بر بسیاری از روغن‌ها و چربی‌های دیگر تأثیر می‌گذارد. بوی تند و متمایز می تواند به دلیل زنجیره کوتاه و مونومرهای فرار ناشی از تقسیم زنجیره طولانی تر، روغن ها و چربی ها با ثبات کمتر ایجاد شود.
در اینجا نمونه هایی از آنتی اکسیدان هایی که ممکن است در داروها یافت می شوند آورده شده است:
- توکوفرول استات
- اسید اسکوربیک
- هیدروکسی تولوئن بوتیله
- مونوتیو گلیسرول
- سولفیت سدیم
- سیستئین
- پروپیل گالات
- تیوره
-
عامل تعلیق
عملکرد عامل تعلیق در محصولات دارویی پراکندگی ذرات نامحلول در حامل و افزایش ویسکوزیته محصول به طوری که سرعت ته نشینی را می توان به حداقل رساند. مکانیسم اثر عامل تعلیق افزایش ویسکوزیته است، اما ویسکوزیته بیش از حد، بازسازی را با تکان دادن پیچیده می کند.
عوامل تعلیق به چندین کلاس تقسیم می شوند: درایوات سلولزی، پلی ساکارید، خاک رس. با این حال، همه عوامل تعلیق کننده برای استفاده مناسب نیستند و گاهی اوقات لازم است که به صورت ترکیبی داده شوند.
نمونه هایی از عوامل تعلیق عبارتند از:
عامل تعلیق که در گروه گوم ها قرار می گیرد. نمونه ها عبارتند از:
- آکازیا (Pulvis gummi arabici)،
- کندروس،
- کتیرا،
- آلگین
عامل تعلیق که در گروه گوم ها قرار نمی گیرد. نمونه ها عبارتند از:
- بنتونیت،
- هکتوریت
- ویگم.
عوامل تعلیق کننده از مشتقات سلولز. نمونه ها عبارتند از:
- متیل سلولز،
- کربوکسی متیل سلولز (CMC)،
- هیدروکسی متیل سلولز.
عوامل تعلیق از گروه پلیمرهای آلی. نمونه ها عبارتند از:
- Carbaphol 93
-
عامل پوشش
عامل پوشش دهنده در فرآورده های دارویی به ویژه در قرص ها دارای عملکردهای مختلفی است که در زیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پوشاندن طعم و بوی نامطبوع مواد موثره و اجازه قورت دادن آسان به بیمار
از مواد فعال در برابر تأثیرات خارجی مانند رطوبت، اکسیژن، نور و غیره محافظت می کند. مواد شیمیایی پزشکی
کنترل انتشار دارو (مواد فعال) از قرص ها
محافظت از مواد دارویی در برابر محیط شدید معده، افزایش جذابیت (زیبایی شناسی) فرآورده های دارویی و تسهیل در شناسایی شکل دارویی.
از ناسازگاری بین مواد فعال و مواد کمکی موجود در قرص ها جلوگیری کنید
سایر داروها را ترکیب کنید یا به فرمولاسیون در پوشش قرص کمک کنید (مثلاً اگر قرص خیلی کوچک و خیلی بزرگ است)
نمونه هایی از عوامل پوششی که در دارو یافت می شوند عبارتند از:
- HPMC،
- MHC،
- اتیل سلولز،
- HPC،
- پوویدون،
- Na-CMC،
- PEG،
- پلیمرهای فعال،
- مشتقات سلولز.
-
طعم دهنده
مواد شیمیایی در پزشکی، طعم‌دهنده‌ها برای طعم‌دهی یا افزایش طعم قرص‌هایی استفاده می‌شوند که می‌خواهند حل شوند تا برای مصرف‌کنندگان قابل قبول‌تر باشند. طعم دهنده ها ممکن است در طعم های اسپری خشک شده یا به شکل طعم دهنده های روغن یا حلال (محلول در آب) اضافه شوند. شکل جامد عامل طعم‌دهنده راحت‌تر و به طور کلی پایدارتر از شکل روغنی عامل طعم‌دهنده است.
فرم روغن معمولاً در مرحله روانکاری اضافه می شود زیرا روغن به رطوبت حساس است و در هنگام خشک شدن تمایل به تبخیر دارد. بنابراین به احتمال زیاد در ماده کمکی جذب شده و به فرآیند روانکاری اضافه می شود. حداکثر روغنی که می توان بدون تأثیر بر خصوصیات قرص یا فرآیند کشتار به گرانول اضافه کرد 0.5-0.75 است. طعم دهنده های آبی به دلیل پایدار نبودن آنها در انبار به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرند.
نمونه هایی از طعم دهنده ها که معمولاً در محصولات دارویی استفاده می شوند عبارتند از گلیسیرین، گلوکز، اسید سیتریک، روغن نعناع، ساخارین، روغن پرتقال و بسیاری موارد دیگر.
در واقع فهرست بسیاری از مواد شیمیایی رایج در پزشکی وجود دارد که در صنعت داروسازی استفاده می شود. آنها در فرمولاسیون دارو بسیار مفید هستند و در صورت مصرف کمتر از دوز مورد نیاز برای انسان بسیار ایمن هستند.
نگارنده: مهناز معصومی راد
منبع: https://azchemistry.com
